De laatste grotbewoners waren Greetje Blanckers, Frans Marx en Frans Bergsteijn. Van deze laatste persoon ken ik alleen de naam; Greetje bewoonde tot 1971 haar grotwoning in de Sint Pietersberg. Frans Marx had zijn grot in Walem (gemeente Valkenburg aan de Geul) – hij overleed in 2003. Nu negen jaar geleden. Maar juist in deze tijd zou hij zich waarschijnlijk regelmatig bij Occupy hebben laten zien en vooral horen.
Kort voordat Frans Marx stierf jaar belde Man bijt hond spontaan aan bij Frans, die al 14 jaar in een grot bij Valkenburg woonde. Hij overleed uiteindelijk aan een ongeneeslijke ziekte. Vlak voor zijn dood had hij nog een laatste wens, namelijk dat zijn ondergrondse paradijsje een bijzondere bestemming zou krijgen, een soort museum zou worden. U kunt deze video bekijken op: http://www.manbijthond.nl/fragmenten/laatste-wens-0.
Frans Marx erfde van zijn tante een stuk grond in Walem, inclusief een stuk bos en wat mergelgrotten. Gedurende anderhalf jaar hakte hij in die grotten een complete woning uit, inclusief een bedstee. Tot slot voorzag hij de ingang van een gevel uit hout. Hij had het gehad met de maatschappij en wilde een leven los van alle maatschappelijke regeltjes.
Eén van zijn gevleugelde uitspraken was: “Jullie leven allemaal in slavernij en het idiote is dat jullie dat helemaal niet beseffen. Maar ik wil een vrij mens zijn en ik laat me niet zomaar de wet voorschrijven”.
Hij bezocht mij regelmatig in mijn zaak aan de Lindelaan voor een mok koffie en een gesprek, dat meestal begon met het uiten van zijn ongenoegen jegens de Gemeente Valkenburg en die ‘kwajongens van Bosbeheer’. Met zijn boosheid joeg hij menigeen tegen zich in het harnas, maar ik begreep als hij de ruimte kreeg om uit te razen, hij daarnaast ook behoefte had aan meer beschouwende gesprekken. Soms vertelde hij leuke anekdotes. B.v. over de vele bezoekers die hij vooral in de zomer kreeg. Mensen die hem bezochten om te horen en te beleven hoe het was om als grotbewoner te leven. Hoe hij het klaarkreeg om zonder TV, internet, een huisbaas, nutsbedrijf e.d. te leven. Niet alleen toonde hij zijn bezoekers ‘zijn thuis’ maar gidste hij ze rond in de omgeving en vertelde over de natuur en hoe hij ook veel uit de natuur haalde, maar ook terug gaf.
Een paar keer bezocht ik hem in zijn grotwoning en liet me door hem gidsen in God’s vrije natuur met adembenemend uitzicht op Schin op Geul.
Toen ik in 2002 een conflict met de Essent kreeg was hij één van de mensen, die me steunden. Het ging om een klein bedrag, maar het ging ook om een fout van de Essent. Met veel machtsvertoon sloten ze het gas en elektra af en reageerden vervolgens niet meer op sommaties van mijn advocaat maar bleven koppig volhouden dat ik eerst de €259,- moest betalen en met dezelfde koppigheid weigerde ik dat, omdat de ESSENT aantoonbaar fout zat. Het werd een avontuurlijke tijd met accu’s, petroleumstelletjes, batterijen, waxinelichtjes, kaarsen, spiegels en mijn lichtorgel.
Het lichtorgel bestond uit 5 kleine metalen botersmelters, maar in plaats van de potjes zette ik er ¾ literflessen water in, die van onderen verwarmd werden door waxinelichtjes. Het water in de flessen verspreiden een aparte sfeerverlichting. Bovendien verkreeg ik zo warm water om o.m. de afwas te doen. Achter dat rijtje had ik een grote spiegel gezet en samen met twee petroleumstelletjes (voor het koffiewater en om te koken) verlichtten en verwarmden ze mijn keuken.
Frans Marx hielp me aan gaslampen en brede lonten voor mijn petroleumstelletjes, maar na een jaar als ‘grotbewoner’ had ik er genoeg van. De ESSENT bleef onaanspreekbaar en ik had zoiets van, ‘nu neem ik de beslissing en sluit mezelf weer aan op het stroomnet’.
In Maastricht wist ik een 35A stop met zekering op de kop te tikken en knipte eigenhandig met een tang de loodjes door om de stop met zekering in te draaien. Mijn buurman deed enkele aanpassingen in de meterkast en ik stelde mijn advocaat op de hoogte.
Uiteindelijk werd het gebrek aan echte warmte, ijskast en TV me te veel, hoewel ik nog steeds een aantal dingen bleef handhaven, zoals mijn veel bewonderde lichtorgel, mijn petroleumstelletjes en mijn kaarsen met spiegels erachter. Zo’n situatie als een afsluiting verandert toch je leven en je denken. Maar ook wilde ik niet al te veel aandacht van buitenstaanders trekken en slechts een paar vrienden wisten, hoe ik mezelf weer had aangesloten. En ik had toch nog meer bewondering voor Frans die consequent afstand had gedaan van de zaken die ik uiteindelijk niet kon missen.
Het was ook niet de bedoeling om de verbruikskosten te ontduiken en ik was bereid om de verbruikte stroom te betalen, maar gezien hun intolerante houding was mijn actie begrijpelijke en gerechtvaardigd en wist ik via mijn advocaat, dat geen rechter me hiervoor zou veroordelen, terwijl de ESSENT beslist niet happig zou zijn om me voor de rechter te slepen. Inderdaad heeft de ESSENT geen piep of krak van zich laten horen en me zelfs nooit een rekening gestuurd voor dat jaar.
Een paar jaar later – ik was inmiddels verhuisd naar Heerlen en betrek nu stroom van een andere leverancier – liep ik tijdens een netwerkbijeenkomst een manager van de ESSENT tegen het lijf, dus dat werd prijsschieten voor mij. Nadat ik hem deelgenoot gemaakt had van het gebeuren en mijn mening betreffende zijn ‘criminele organisatie’ zegt die man doodleuk: “Mevrouw, u hebt het helemaal verkeerd aangepakt. U had uzelf moeten voordoen als uw buurvrouw, die voor de plantjes kwam zorgen en dat de gezochte persoon was opgenomen in een psychiatrische kliniek. Dan had u nooit meer iets gehoord van de ESSENT over het onderhavige conflict en had u zich de afsluiting kunnen besparen.”
Niet veel mensen kunnen bogen op het feit, dat ze me sprakeloos achterlaten, maar deze man dus wel. Doch nu in deze tijd, van toenemende armoede, voedselbanken, afsluitingen en huisuitzettingen had Frans Marx als voorbeeld kunnen dienen dat er nog leven is na het toeslaan van de financiële slavendrijvers in een maatschappij die weinig mededogen kent.
Soledad Morena 